سیدابوالقاسم جعفر بن حسین موسوی اصفهانی خوانساریسیّدابوالقاسم جعفر معروف به «میر کبیر» ابن سیّدحسین بن سیّدقاسم بن سیّدمحبّ‌اللَّه موسوی اصفهانی خوانساری، عالم فاضل فقیه محقق، زاهد صالح، از علمای عالی‌قدر قرن دوازدهم هجری در اصفهان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیسیّدابوالقاسم جعفر معروف به «میر کبیر» ابن سیّدحسین بن سیّدقاسم بن سیّدمحبّ‌اللَّه موسوی اصفهانی خوانساری، عالم فاضل فقیه محقق، زاهد صالح، از علمای عالی‌قدر قرن دوازدهم هجری. وی خواهرزاده ملّاحسین دیلمانی گیلانی (لُنبانی) است. در ۲۰ صفر ۱۰۹۰ق در اصفهان متولّد شد. در نوجوانی به درس علّامه ملّامحمّدباقر مجلسی حاضر شد. سپس از درس آقاجمال‌الدّین محمّد خوانساری و ملّاحسین لُنبانی استفاده کرد و به اجتهاد نائل شد. همچنین از ملّامحمّدصادق تنکابنی (فرزند فاضل سراب) و ملّاحسین لنبانی، سیّدمحمّدجابر بن طعمه حسینی نجفی و ملّامحمّدطاهر اصفهانی اجازه روایت دریافت نمود. ۲ - وفات و محل دفناو پس از حمله افعان‌ها به اصفهان و سقوط حکومت صفویه از اصفهان مهاجرت کرد و در قصبه «قودجان» بین خوانسار و گلپایگان ساکن شد و به خواهش مردم آنجا به اقامه نماز جماعت و جمعه و حلّ مشکلات شرعی مردم پرداخت و در ترویج علوم دینی کوشید تا اینکه در ۲۳ ذیقعده ۱۱۵۸ق در «قودجان» وفات یافته و همانجا مدفون گردید. ماده تاریخ وفات او چنین است. سال تاریخ وفاتش ز خرد پرسیدم ••••• گفت: «دانای ادب عالم ربّانی رفت» [۱]
برقعی، محمدباقر، سخنوران نامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۶۱۳.
[۲]
هادوی، مصطفی، تذکره شعرای استان اصفهان، (ویرایش دوّم)، ص۳۱۷.
۳ - تالیفاتاین کتاب‌ها از تالیفات اوست: ۱. «تتمیم الافصاح فی ترتیب ایضاح الاشتباه» در ترتیب «ایضاح» علّامه حلّی ۲. «تعلیقات ذخیره المعاد» سبزواری ۳. «رساله در وجوب عینی نماز جمعه در زمان غیبت» و در این رساله قول استاد خود آقاجمال خوانساری را رد نموده است. ۴. «شرح دعای سحر» مروی از ابوحمزه ثمالی ۵. «شرح خطبه الزهراء (سلام اللَّه علیها)» ۶. «کتاب الزّکاه» صغیر که مختصر «کتاب الزّکاه» کبیر است. ۷. «کتاب الزّکاه» کبیر ۸. «کتاب الحج» به فارسی، در یک مقدمه و خاتمه و دو مقصد در ۱۳ شعبان ۱۱۴۹ق در «قودجان» گلپایگان تالیف کرده است و در کتابخانه علّامه مفضال حاج سیّدمحمّدعلی روضاتی موجود است. ۸. «مصباح» مختصری در ادعیه نادره که نزدش مجرب و معتبر بوده به التماس جمعی از فضلاء خوانسار تالیف کرده و اسامی آنان را در دیباچه ذکر فرموده است. ۹. «مناهج المعارف» در اصول دین، که به همت یکی از احفاد او فاضل محقّق حاج سیّداحمد بن حاج میرزا محمّدباقر روضاتی در سال ۱۳۹۲ق به طبع رسیده و مقدمه‌ای مفصّل در شرح حال مؤلف و خاندان او در آن آمده است. ۱۰. «منظومه میمیه خالیه الالف» قریب سه هزار بیت در تفصیل حکم مرعیه و آداب شرعیه، که جزو کتاب «مجمع الفوائد» به طبع رسیده است. ۴ - کتابت کتبصاحب عنوان کتب و رسائل زیادی به خط بسیار زیبای خود استنساخ نموده است از جمله: «رساله تحریم غناء» تالیف محقّق سبزواری را به خط خوش در ۶ رجب ۱۱۵۰ق در رباط میرک از اعمال گلپایگان به خط خوش کتابت کرده است. همچنین مجموعه‌ای از چهار رساله درباره نماز جمعه از تالیفات فاضل سراب، شهید ثانی، محقق سبزواری، و آقاجمال‌الدین محمّد خوانساری را در صبح شنبه ۱۴ رجب ۱۱۳۱ق کتابت نموده است. و نیز نسخه‌ای از «الحواشی الفسویه علی حواشی السفریه» را در نجف اشرف در جمعه ۳ ذیحجه ۱۱۵۴ق کتابت نموده است. [۳]
زندگانی آیت اللَّه چهارسوقی، ص۷۸-۷۵.
[۵]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مناهج المعارف: مقدمه الکواکب المنتشره، ص۵۹۱..
[۶]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۱۵، ص۳۹۷.
[۷]
موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنات، ج۲، ص۱۹۷.
[۸]
حسینی اشکوری، سیداحمد، تلامذه العلامه المجلسی، ص۱۸.
[۹]
حسینی اشکوری، سیداحمد، تلامذه العلامه المجلسی، ص۱۱۳.
[۱۰]
امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۱۵، ص۳۹۷.
[۱۱]
موسسه پژوهشی علمی فرهنگی طلیعه منطق، فرزانگان خوانسا.
[۱۲]
زمانی‌نژاد، علی‌اکبر و محمدعلی حسینی‌یزدی و رسول علوی، دانشمندان خوانسار، ص۳۱۵-۳۱۲.
[۱۳]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۳۳۹.
[۱۴]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، زندگینامه علّامه مجلسی، ج۲، ص۲۳-۲۱.
[۱۵]
قمی، شیخ‌عباس فوائد الرضویه، ج۱، ص۶۹.
۵ - پانویس
۶ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۲۹۲-۲۹۴. |